Şahmaran dizisiyle yeniden gündemde: Mar soyu nedir, gerçekte var mı?
Başrollerini Serenay Sarıkaya ve Burak Deniz’in paylaştığı ‘Şahmaran’ gündeme bomba gibi düştü! Netflix üzerinden yayınlanan dizi birçok izleyici tarafından beğenildi. Şahmeran dizisini izleyenler Şahmeran efsanesini ve ‘mar’ soyunu araştırmaya başladılar. Şahmeran efsanesini daha önce sizlere anlatmıştık. Peki ‘mar’ soyu nedir, gerçekten var mı?
Gelin bu efsaneye ‘mar’ın gözünden bir göz atalım…
Netflix’te yayınlanan ‘Şahmaran’ dizisi ile asırlık Şahmeran efsanesi yeniden gündeme geldi.
Başrollerini Serenay Sarıkaya ve Burak Deniz’in paylaştığı ‘Şahmaran’ 20 Ocak’ta vizyona girdi. Diziyi beğenenler oldu, eleştirenler oldu… Diziyi izleyen herkesin aklında şu sorular oluştu: ‘Şahmeran efsanesi ve Mar’ın soyu nedir?’
Peki ‘mar’ soyu nedir? Bir de soyağacına bakalım…
Mar, Farsça bir kelimedir ve ‘yılan’ anlamına gelir. Maran ‘yılan’ anlamına gelir. Efsaneye göre bu yılanlar Tarsus çevresinde yerin yedi katında yaşarmış. Maran adı verilen bu yılanlar oldukça zeki ve sevecendi. Yılanların kralı Şahmeran ile barış içinde yaşadılar. Ayrıca bu yılanlar ve özellikle Şah, tıpta ve sağlıkta bilgeydiler…
‘Maran’ adı verilen bu yılanların belden aşağısı yılan, üst kısmı insan şeklindeydi…
Daha çok güney, orta ve doğu Anadolu bölgelerinde meşhur olan Şahmaran efsanesine göre bu yılanlar insanların her türlü derdine derman olabiliyormuş. Yani doğaüstü varlıklar olarak nitelendirildiler. Bu yılanların başının Yılan Cet veya Yılan Ana olduğu rivayet edilir. Bu etkileyici varlıklar bugüne kadar pek çok kitaba, diziye ve filme konu olmuştur.
‘Maran’ adı verilen bu doğaüstü varlıklar eşanlamlı olarak ‘Erbüke’ olarak da anılır. Peki ‘Erbüke’ ne demek?
Erbüke, Mar ile eş anlamlı olarak kullanılan bir kelimedir. Yarı insan yarı yılan olan varlıklara denir. Dişi olanlara ‘Isbüke’ adı verildi. Erbüke kelimesindeki ‘er’ kelimesi insan demektir. ‘Büke’ ejderha ve yılan anlamına gelir.
‘Büke’ kelimesi ‘Bük/Bük’ kökünden türemiştir. Günümüzde kullanılan ‘bükülen, bükülen’ anlamına gelmektedir. Bük kelimesinin kökeninin Şaman tarihine kadar dayandığı düşünülmektedir.
Mar ırkı her alanda bir kültür efsanesinde yer alan doğaüstü bir varlıktır. Tıpkı diğer efsanelerdeki ‘hayali’ varlıklar gibi…
Elbette ‘mar’ soyunun gerçek hayatta var olduğuna dair bir bilgi yok. Ancak efsaneye göre ‘mar’ yılanları, Şah’larının insanlar tarafından öldürüldüğünden hala habersizdir. Mar yılanlarının bu gerçeği öğrendiği gün Tarsus bölgesi yılanların istilasına uğrar. Hatta halk arasında bir söz vardır, ‘Adana sel, Misis rüzgarı, Tarsus yılan, Mersin centaur yerle bir olur…’ Artık alışkanlık haline gelse de yöre halkı evlerinde Şahmaran çizimleri bulundurur. Onları bu işgalden korumak için.
